Το πρώτο βήμα για την κρίση χρέους στην Ε.Ε με 4 μέτρα

Έπειτα από 14 συνεχείς ώρες συνομιλιών οι ηγέτες της ευρωζώνης έκαναν ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Μετά τις ισχυρές πιέσεις προς την Καγκελάριο της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ από τους Πρωθυπουργούς της Ιταλίας και της Ισπανίας Μάριο Μόντι και Μαριάνο Ραχόι, οι οποίοι είχαν τη διακριτική αλλά ουσιαστική υποστήριξη του Προέδρου της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, η Σύνοδος Κορυφής έδωσε πράσινο φως για....

την υιοθέτηση τεσσάρων βασικών μέτρων - αν και αρκετές λεπτομέρειες της εφαρμογής τους μένει να αποσαφηνιστούν. 

Αποφάσισαν τη δημιουργία ενιαίας ευρωπαϊκής εποπτείας για τις τράπεζες, την απευθείας ενίσχυση τραπεζών μέσω των ευρωπαϊκών ταμείων βοήθειας EFSF και ESM, την αγορά υπό προϋποθέσεις ομολόγων χωρών με προβλήματα από τα ταμεία αυτά και τη λήψη αναπτυξιακών μέτρων 120 δισ. ευρώ. 

Κύριος στόχος των ενεργειών αυτών είναι να μειωθεί το κόστος δανεισμού της Ισπανίας και της Ιταλίας, το οποίο είχε φτάσει σε εκρηκτικά επίπεδα. 

Οι αποφάσεις αυτές της Συνόδου ανοίγουν επίσης τον δρόμο για επανεξέταση του προγράμματος βοήθειας των ιρλανδικών τραπεζών και για ενδεχόμενη επέκταση των μέτρων αυτών και στην Ελλάδα.

«ΤΣΑΡΟΣ»

Πανευρωπαϊκή εποπτεία τραπεζών

Οι ηγέτες αποφάσισαν να δημιουργηθεί ένας ενιαίος οργανισμός εποπτείας των ευρωπαϊκών τραπεζών, ο οποίος θα λειτουργεί υπό τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ο οργανισμός αυτός θα δημιουργηθεί έως το τέλος του έτους – πολύ πιο γρήγορα από ό,τι αρχικά είχε προβλεφθεί.

Η τοποθέτηση ενός «τσάρου» που θα επιβλέπει τις τράπεζες είναι απαραίτητη για να μπουν σε λειτουργία τα υπόλοιπα μέτρα που αποφάσισε η Σύνοδος Κορυφής, και ιδιαίτερα η ανακεφαλαιοποίηση ευρωπαϊκών τραπεζών απευθείας από τα ταμεία βοήθειας (EFSF και ESM).

Η υιοθέτηση του ενιαίου οργανισμού εποπτείας των ευρωπαϊκών τραπεζών αποτελεί ένα ουσιαστικό βήμα προς τη δημιουργία της αποκαλούμενης «τραπεζικής ένωσης», η οποία θεωρείται αναγκαία για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ιδιαίτερα στις πιο αδύναμες οικονομίες της ευρωζώνης.

Η πανευρωπαϊκή εποπτεία των ευρωπαϊκών τραπεζών από έναν κεντρικό φορέα ήλθε στο προσκήνιο μετά τα προβλήματα που εμφάνισαν οι τράπεζες της Ισπανίας. Οι τράπεζες αυτές έχουν μεγάλες επισφάλειες, αλλά μέχρι πρόσφατα οι αρμόδιες Αρχές της χώρας παρουσίαζαν την κατάσταση ως ελεγχόμενη. Οταν διαπιστώθηκε ότι οι τράπεζες της τέταρτης ισχυρότερης οικονομίας του ευρώ χρειάζονται τελικά δεκάδες δισ. ευρώ σε βοήθεια, προκλήθηκε μεγάλη αναταραχή.

ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Απευθείας ενίσχυση από το ταμείο βοήθειας

Με βάση τις αποφάσεις των ηγετών της Συνόδου Κορυφής, το ευρωπαϊκό ταμείο βοήθειας ESM θα μπορεί να δανείζει χρήματα απευθείας σε τράπεζες χωρών με προβλήματα – κάτι που ευνοεί ιδιαίτερα την Ισπανία. Εως σήμερα για να βοηθήσει μια χώρα τις τράπεζές της έπρεπε να δανειστεί η ίδια χρήματα από την ΕΕ, γεγονός που οδηγούσε σε κατακόρυφη αύξηση του χρέους της.

Ετσι το φαινόμενο που παρατηρούνταν ήταν ότι ασθενείς τράπεζες δημιουργούσαν προβλήματα σε εθνικές οικονομίες (όπως π.χ. στην Ιρλανδία και στην Ισπανία) και το αντίθετο.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αναθεωρείται πλήρως η βοήθεια έως 100 δισ. ευρώ προς την Ισπανία, όπως ζητούσε η Μαδρίτη, αφού τα χρήματα αυτά δεν θα «γραφούν» σαν χρέος.

Πλέον το Eurogroup υπό το πρίσμα των νέων αυτών εξελίξεων αναμένεται ότι θα επανεξετάσει και το πρόγραμμα βοήθειας προς τις τράπεζες της Ιρλανδίας ενώ ανάλογες περιπτώσεις θα επανεξετάζονται με παρόμοιο τρόπο, όπως ανέφεραν οι ευρωπαίοι ηγέτες. Αυτό ενδεχομένως και υπό όρους να ανοίξει τον δρόμο και για επαναδιαπραγμάτευση της βοήθειας προς τις ελληνικές τράπεζες.

ΟΜΟΛΟΓΑ

Η λύση στο υψηλό κόστος δανεισμού

Τα ευρωπαϊκά ταμεία βοήθειας θα μπορούν υπό όρους να αγοράζουν κρατικά ομόλογα χωρών με προβλήματα για να ρίξουν το υψηλό κόστος δανεισμού τους – κάτι που ζητούσε ιδιαίτερα η Ιταλία αλλά και η Ισπανία, απειλώντας μάλιστα με βέτο τις άλλες αποφάσεις.

Για να γίνει αυτό οι χώρες που θα δέχονται τέτοιου είδους βοήθεια θα υπογράφουν Μνημόνιο όπου θα περιγράφονται αναλυτικά οι υποχρεώσεις τους και θα συμφωνούν σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα επίτευξης στόχων. Οι χώρες θα επιθυμούσαν να γλιτώσουν την αυστηρή εποπτεία της τρόικας, όπως έγινε στην περίπτωση της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, αλλά χθες η Μέρκελ εμφανίστηκε σκληρή δηλώνοντας ότι όποιος χρησιμοποιήσει τους μηχανισμούς βοήθειας αναλαμβάνει και τις αντίστοιχες υποχρεώσεις (τρόικα).

Επίσης, τουλάχιστον όσον αφορά τον δανεισμό στην Ισπανία, το ESM δεν θα έχει προνομιακή μεταχείριση, δηλαδή δεν θα πληρώνεται πρώτο σε περίπτωση χρεοκοπίας της χώρας. Η κατάργηση του καθεστώτος αυτού αποσκοπεί στο να κατευναστούν οι επενδυτές, οι οποίοι σήμερα ζητούν πολύ υψηλά επιτόκια για να δανείσουν τη χώρα.

ANAΠΤΥΞΗ

Πακέτο 120 δισ. ευρώ  στις αδύναμες χώρες

Η υιοθέτηση αναπτυξιακού πακέτου 120 δισ. ευρώ ιδιαίτερα για τις πιο αδύναμες χώρες ήταν ο βασικός στόχος της Μέρκελ στη Σύνοδο Κορυφής.

Τόσο η Ισπανία όσο και η Ιταλία όμως απείλησαν ευθέως με βέτο το σύμφωνο ανάπτυξης των Μέρκελ και Ολάντ, αν δεν υιοθετούνταν άμεσα μέτρα για να ηρεμήσουν οι αγορές. Με την απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την αγορά κρατικών ομολόγων από τα ταμεία αναμένεται τώρα να προχωρήσει και το αναπτυξιακό αυτό πακέτο.

Αυτό περιλαμβάνει ενίσχυση των κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κατά 10 δισ. ευρώ, ώστε να αυξηθεί το οπλοστάσιό της φθάνοντας στα 60 δισ. ευρώ. Επίσης, περιλαμβάνει την αξιοποίηση 60 δισ. ευρώ από διαρθρωτικά κεφάλαια τα οποία ήταν έως σήμερα ανενεργά, με στόχο την παροχή βοήθειας σε μικρές επιχειρήσεις και την αύξηση της απασχόλησης ιδιαίτερα για τους νέους. Ακόμη, θα δημιουργηθούν ειδικά ομόλογα έργων (project bonds) ύψους 4,5 δισ. ευρώ, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για να τονωθούν οι επενδύσεις σε υποδομές, με επίκεντρο την ενέργεια και τις μεταφορές.

ΤΑ ΝΕΑ online