Επίσκεψη πολλαπλών μηνυμάτων στη Κύπρο.

Πολυσήμαντη, σε πολλαπλά επίπεδα, ήταν η επίσκεψη του Πρωθυπουργού του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου στην Κύπρο, η πρώτη επίσημη επίσκεψη Ισραηλινού Πρωθυπουργού στην ιστορία των κυπροϊσραηλινών σχέσεων.

Το θέμα των υδρογονανθράκων και του φυσικού αερίου ήταν στο επίκεντρο της συνάντησης, κατά τη διάρκεια της οποίας υπογράφτηκε επίσημη συμφωνία έρευνας και διάσωσης μεταξύ των δύο χωρών, ενώ συζητήθηκαν....

τα σενάρια συνεργασίας όσον αφορά στην εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου που βρίσκεται εντός των ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ.

Η συνάντηση εκτιμάται ότι εδραίωσε τη στενή συνεργασία των δύο χωρών στο θέμα του φυσικού αερίου και της ενέργειας, ενώ ενίσχυσε, ουσιαστικά, τις προοπτικές της στρατηγικής τους σύμπλευσης στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, η οποία εποφθαλμιάται από την αναγεννώμενη τουρκική επιθετικότητα, που προβάλλει ως παράγων αποσταθεροποίησης στην περιοχή.

Σημαντικό timing
Η ολοένα και πολύπλευρα αναπτυσσόμενη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών, καθώς επίσης το timing της επίσκεψης του Βενιαμίν Νετανιάχου στη Λευκωσία, συνδέεται ακριβώς με τις ευρύτερες τουρκικές επιδιώξεις στην περιοχή.

Όσον αφορά αυτό το τελευταίο -τη χρονική στιγμή, δηλαδή, που επελέγη από ισραηλινής πλευράς να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη- αναλυτές των διεθνών σχέσεων επισημαίνουν ότι αποσκοπεί στο να στείλει μερικά σαφή μηνύματα τόσο προς την Άγκυρα όσο και προς τη Λευκωσία, ενώ συνιστά, ταυτόχρονα, μια ουσιαστική παρέμβαση στην εξελισσόμενη γεωστρατηγική συγκυρία.

Όπως σημειώνει η διεθνολόγος Ελένη Σταύρου, η επίσκεψη Νετανιάχου στην παρούσα χρονική στιγμή, 1) συνδέεται με την έναρξη του β’ γύρου αδειοδότησης για τα εναπομείναντα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ, 2) επιδιώκει να αποτρέψει μια κακή λύση του Κυπριακού για τα ισραηλινά συμφέροντα - μια τέτοια λύση θα ήταν η υπαγωγή της Κύπρου στη στρατηγική επικυριαρχία της Τουρκίας, που θα εγκλώβιζε γεωστρατηγικά το Ισραήλ, 3) να επεκτείνει και να εδραιώσει τη συνεργασία Λευκωσίας - Τελ Αβίβ για τους υδρογονάνθρακες, 4) να θεμελιώσει πυλώνες αμυντικής συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες, ενόψει της τουρκικής απειλής.

Ανταγωνιστής της Τουρκίας το Ισραήλ
Η κ. Σταύρου σημειώνει περαιτέρω ότι, πλέον, με την ανάπτυξη των κυπροϊσραηλινών σχέσεων, οι οποίες θεμελιώνονται πάνω στην ύπαρξη κοινών συμφερόντων σε πολλαπλά επίπεδα -ενεργειακό, οικονομικό, στρατηγικό-, για πρώτη φορά η Τουρκία έχει έναν ισχυρό ανταγωνιστή στην Κύπρο αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, ο οποίος μπορεί να λειτουργήσει ως αντίρροπη δύναμη στους ηγεμονικούς σχεδιασμούς της. «Ακριβώς, η Κύπρος προσφέρει στο Ισραήλ το στρατηγικό βάθος που δεν έχει», και, ως εκ τούτου, μια λύση στο Κυπριακό προσαρμοσμένη στις τουρκικές επιδιώξεις, που θα καθιστούσε, δηλαδή, την Άγκυρα στρατηγικό επικυρίαρχο του νησιού, θα ήταν ολέθρια για το Τελ Αβίβ.

Με αυτά τα δεδομένα, «η Τουρκία δεν θα ήθελε σε καμιά περίπτωση ενδεχόμενη εδραίωση του Ισραήλ στην Κύπρο, ενώ ούτε το Ισραήλ, από την πλευρά του, θα ήθελε να εγκλωβιστεί στρατηγικά, μέσω μιας κακής λύσης στο Κυπριακό», εξηγεί, επισημαίνοντας περαιτέρω ότι το Ισραήλ είναι μια χώρα που πρωτίστως «ενδιαφέρεται, μεριμνά και σχεδιάζει για την ασφάλειά του».

Σ’ αυτό το πλαίσιο, η Κύπρος έχει έναν ιδιαίτερα σημαντικό και πολύπλευρο ρόλο να διαδραματίσει, «επ’ αμοιβαία ωφελεία, βεβαίως».

Οι τουρκικές απειλές
Καθόλου τυχαία δεν είναι και η χρονική στιγμή της επανακλιμάκωσης των τουρκικών απειλών εναντίον της Κύπρου, οι οποίες έλαβαν χώρα μία μόνο μέρα μετά την έναρξη του β’ γύρου αδειοδότησης για την κυπριακή ΑΟΖ και μία μόλις ημέρα πριν από την επίσημη επίσκεψη του Βενιαμίν Νετανιάχου στη Λευκωσία.

Ο ειδικός επί διεθνών σχέσεων Πέτρος Ζαρούνας επισημαίνει ότι η τουρκική τακτική αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα: 1) Απειλές, υπό την μορφήν εκφοβισμού για πρόκληση εντάσεων, εναντίον πολυεθνικών εταιρειών να μην προβούν σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία, 2) αποθάρρυνση και εκφοβισμός της ίδιας της Κυπριακής Δημοκρατίας να μην προχωρήσει στον β’ γύρο αδειοδότησης, 3) πρόταση για διαμοιρασμό του φυσικού αερίου ανάμεσα στις δύο κοινότητες της Κύπρου.

Ερμηνεύει, επίσης, την άφιξη του κ. Νετανιάχου στη Λευκωσία ως μία «σθεναρή και αποφασιστική απάντηση στις τουρκικές απειλές», επισημαίνοντας ότι «πλέον οι δύο χώρες εισέρχονται στο πιο σοβαρό και ουσιαστικό κομμάτι της συνεργασίας», ενώ προσθέτει ότι η ισραηλινή πλευρά προσήλθε μ’ ένα πλαίσιο ευρύτερης συνεργασίας που δεν έχει να κάνει μόνο με το φυσικό αέριο, αλλά και με την ασφάλεια, την εγκατάσταση τερματικού, την υγροποίηση κ.ά.

Ισραηλινή αποτρεπτική ισχύς
Παράλληλα, όπως τονίζουν ειδικοί επί των διεθνών σχέσεων, «η ειρηνική ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, επ’ ωφελεία των λαών τους», την οποία ευαγγελίστηκε χθες ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός, προϋποθέτει τη διασφάλιση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή, που με δεδομένη την τουρκική βουλιμία και επιθετικότητα, μόνον η ισραηλινή αποτρεπτική ισχύς μπορεί να προσφέρει. Ως εκ τούτου, μπορεί η διάσταση της στρατιωτικής συνεργασίας να «απωθήθηκε» κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο ηγετών, ωστόσο θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ για την απρόσκοπτη εφαρμογή των κυπροϊσραηλινών σχεδιασμών όσον αφορά στο φυσικό αέριο στην κυπριακή και ισραηλινή ΑΟΖ.

Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η Ελένη Σταύρου, «μπορεί η Τουρκία να απειλεί, ωστόσο η ισραηλινή απάντηση είναι σαφής: ‘Εμείς δεν απειλούμε, αλλά ούτε απειλούμαστε’».

 Σημερινή