Γονιδιακή θεραπεία προλαμβάνει το AIDS

Αμερικανοί ερευνητές επέτυχαν να προλάβουν τη μόλυνση ποντικών με τον ιό HIV του AIDS χρησιμοποιώντας γονιδιακή θεραπεία. 

Οι επιστήμονες από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech) αναφέρουν με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Nature» ότι μια και μόνο έγχυση γονιδίων που κωδικοποιούν για την παραγωγή αντισωμάτων τα οποία εξουδετερώνουν τον HIV, ήταν αρκετή για να....

προστατεύσει τα ποντίκια από τον ιό και να δείξει το σήμα του… απαγορευτικού στο AIDS.

"όχημα μεταφοράς"

Συγκεκριμένα οι ειδικοί με επικεφαλής τον ιολόγο Ντέιβιντ Μπάλτιμορ χρησιμοποίησαν έναν γενετικώς τροποποιημένο αδενοϊό ως «όχημα μεταφοράς» γονιδίων τα οποία κωδικοποιούν για την παραγωγή ισχυρών αντισωμάτων ενάντια στον HIV. Στη συνέχεια ο τροποποιημένος αδενοϊός «μόλυνε» τους μυς των κάτω άκρων ποντικών και το γενετικό υλικό που «κουβαλούσε» προγραμμάτισε τα μυϊκά κύτταρα ώστε να παραγάγουν τα αντισώματα τα οποία εκλύθηκαν στην κυκλοφορία του αίματος.

Όπως φάνηκε η νέα τακτική ήταν άκρως αποτελεσματική: τα πειραματόζωα συνέχισαν να παράγουν αντισώματα καθόλη τη διάρκεια της ζωής τους και παρέμειναν υγιή παρότι οι ερευνητές προσπάθησαν επανειλημμένως να τα μολύνουν με HIV – ακόμη και με δόσεις 100πλάσιες από εκείνες που θεωρούνται θανατηφόρες. «Περιμέναμε ότι μετά από έγχυση μεγάλης δόσης του ιού τα αντισώματα δεν θα κατάφερναν να προστατέψουν τα ποντίκια. Αυτό όμως δεν συνέβη ακόμη και όταν οι δόσεις ήταν τέτοιες ώστε θα αναμενόταν να σκοτώσουν επτά στα οκτώ ζώα» εξήγησε ο Αλεχάντρο Μπάλατς, μέλος της ερευνητικής ομάδας από το Caltech.

Προηγούμενα καλά αποτελέσματα

Η στρατηγική που ακολούθησαν οι ερευνητές από την Καλιφόρνια «πατά» επάνω σε προηγούμενες έρευνες συναδέλφων τους από το Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Φιλαδέλφειας στην Πενσυλβάνια. Οι επιστήμονες από την Πενσυλβάνια ήταν οι πρώτοι που το 2009 περιέγραψαν την αποτελεσματικότητα της γονιδιακής θεραπείας στην πρόληψη της μόλυνσης με τον ιό SIV (simian immunodeficiency virus), ο οποίος είναι ο αντίστοιχος του HIV ιός που προσβάλλει τους πιθήκους.

Η λογική της χρήσης γονιδιακής θεραπείας για τον HIV ξεφεύγει εντελώς από τη λογική της ανάπτυξης εμβολίων για τον ιό που ακολουθείται μέχρι σήμερα από τις περισσότερες ερευνητικές ομάδες και η οποία έχει σε γενικό πλαίσιο στεφθεί με… αποτυχία. Σε ό,τι αφορά το εμβόλιο για το AIDS οι ειδικοί προσπαθούν να ενισχύσουν το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα των ασθενών ώστε να πολεμά τον ιό. Ωστόσο τα μέχρι στιγμής στοιχεία δείχνουν ότι ο HIV βρίσκει πάντα τον τρόπο να «καμουφλάρεται» με αποτέλεσμα τα αντισώματα που παράγει το ανοσοποιητικό σύστημα να χάνουν τον στόχο τους.

Μυϊκά «εργοστάσια» παραγωγής αντισώματων

Με τη νέα προσέγγιση όμως οι επιστήμονες επιχειρούν να μετατρέψουν τους μυς σε «εργοστάσια» παραγωγής ισχυρών αντισωμάτων ενάντια στον HIV, παρακάμπτοντας εντελώς το ανοσοποιητικό σύστημα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση μάλιστα τα αντισώματα που παράγονται είναι «ευρείας εξουδετέρωσης» - εργαστηριακά τεστ δείχνουν ότι είναι αποτελεσματικά ενάντια σε τουλάχιστον 90% όλων των γνωστών στελεχών του HIV.

Για ποιον λόγο επιλέγονται τα μυϊκά κύτταρα για την παραγωγή των αντισωμάτων; Επειδή δεν αποτελούν αγαπημένους «στόχους» του ιού του AIDS. Ακόμη λοιπόν και αν ο ιός «χτυπήσει» τον οργανισμό τα μυϊκά κύτταρα θα συνεχίσουν να παράγουν αντισώματα. Το γεγονός αυτό χαρίζει στη συγκεκριμένη στρατηγική σημαντικό πλεονέκτημα σε σύγκριση με την προσέγγιση του εμβολίου που αφορά το ανοσοποιητικό σύστημα το οποίο είναι ο κύριος «στόχος» του ιού του AIDS.

«Ουσιαστικά έχουμε επίδραση παρόμοια με εκείνη του εμβολίου χωρίς όμως να ζητούμε από το ανοσοποιητικό σύστημα να κάνει οποιαδήποτε δουλειά» σημείωσε ο Μπάλατς.

Το μεγάλο ερώτημα είναι βέβαια εάν η συγκεκριμένη μέθοδος θα δώσει εξίσου καλά αποτελέσματα και στον άνθρωπο. Οι ερευνητές τονίζουν ότι αυτό θα αποδειχθεί μόνο μέσω κλινικών δοκιμών τις οποίες ελπίζουν να ξεκινήσουν σε ένα με δύο έτη.

ΤΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΜΕ ΤΟ AIDS

1981- Πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση AIDS

1983- Γάλλοι επιστήμονες ταυτοποιούν τον HIV ως τον ιό που προκαλεί AIDS

1990- Ερευνητές αναφέρουν ότι ως το 2000 θα υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για το AIDS

1998- Ξεκινούν δοκιμές του εμβολίου Aidsvax της εταιρείας VaxGen

2003- Οι δοκιμές του Aidsvax αποτυγχάνουν σε δοκιμές που διεξάγονται στις ΗΠΑ και στην Ταϊλάνδη. Και αυτό διότι ο ιός HIV κατάφερε τελικώς να ξεφύγει από το ανοσοποιητικό σύστημα των ασθενών μεταλλάσσοντας την πρωτεΐνη της επιφανείας του.

2007 – Εμφανίζεται στο προσκήνιο ένα άλλο εμβόλιο για το AIDS της εταιρείας Merck.

2009- To πειραματικό εμβόλιο RV 144 που προέκυψε από μελέτες του ερευνητικού προγράμματος του Αμερικανικού Στρατού φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης με HIV κατά 31%

2009- Με χρήση γονιδιακής θεραπείας ερευνητές από το Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Φιλαδέλφειας στην Πενσυλβάνια προστάτεψαν ποντίκια από τον ιό SIV (τον αντίστοιχο του HIV ο οποίος όμως πλήττει τους πιθήκους).

2011- Το Δίκτυο για τις Κλινικές Δοκιμές Εμβολίων για τον HIV (HIV Vaccine Trials Network) ετοιμάζεται να δοκιμάσει το πειραματικό εμβόλιο HVTN 505 σε ομοφυλόφιλους άνδρες.

http://www.tovima.gr/