Θωρακισμένες οι τράπεζες, αλλά ήρθε η ώρα των συνεργασιών

Επιτυχώς πέρασαν τα αυστηρά stress tests οι Ελληνικές τράπεζες, παρά τα «what if» του δυσμενούς σεναρίου. Αν ληφθούν υπόψη τα πρόσθετα μέτρα, τα οποία ήδη λαμβάνει ο πιστωτικός τομέας, τότε παρουσιάζει συνολικό πλεόνασμα κεφαλαίων 5,05 δισ. ευρώ, έναντι του χαμηλού ορίου αναφοράς του 5%.

Ενθαρρυντικά είναι τα μηνύματα για το πιστωτικό σύστημα, σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, που όμως συνιστά....
επαγρύπνηση, συνέχιση και ένταση των προσπαθειών.
Με βάση τις εξελίξεις αυτές, η αγορά θα περιμένει νέες πρωτοβουλίες από τις τράπεζες για μεταξύ τους συνέργειες, συγχωνεύσεις και νέα deals.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο από τις 90 τράπεζες κόπηκαν οκτώ.

Ρεπορτάζ: Λίλυ Σπυροπούλου
Συνέργειες, συγχωνεύσεις, συμπράξεις και πρόσθετες κινήσεις κεφαλαιακής ενίσχυσης πρέπει να αρχίσουν να δρομολογούν οι ελληνικές τράπεζες, μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν και παραμερίζοντας προσωπικές φιλοδοξίες ή διεκδικήσεις που ως συνήθως τορπιλίζουν κάθε επιχειρούμενο σχέδιο. Το μήνυμα αυτό στέλνει η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ), που πραγματοποίησε τα τελευταία stress tests, τα οποία έγιναν με πολύ αυστηρά κριτήρια σε ακραία και δυσμενή σενάρια, από τα οποία τελικά οι ελληνικές τράπεζες πέρασαν επιτυχώς.

Με μοναδική εξαίρεση δύο τραπεζικά ιδρύματα που οριακά βρέθηκαν κοντά στον πήχη του 5% υπό το δυσμενές σενάριο - και αυτό διότι δεν είχαν ληφθεί υπόψη τα πρόσθετα μέτρα τα οποία ήδη εφαρμόζονται - οι ελληνικές τράπεζες ολοκλήρωσαν τον δεύτερο κύκλο των τεστ αντοχής, μέσα σε έναν χρόνο ακριβώς από το προηγούμενο. Τα μηνύματα ήταν ενθαρρυντικά για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, το οποίο όμως δεν πρέπει να εφησυχάσει, σχολιάζουν οι ίδιοι οι τραπεζίτες.
Με βάση το δυσμενές σενάριο, το συνολικό πλεόνασμα κεφαλαίων των έξι τραπεζών που εξετάστηκαν (που από κοινού αντιπροσωπεύουν ποσοστό άνω του 90% του συνολικού ενεργητικού του ελληνικού τραπεζικού συστήματος) είναι 2,44 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αυξάνεται σε 5,05 δισ. ευρώ, αν ληφθούν υπόψιν τα πρόσθετα μέτρα στα οποία προχώρησαν ήδη ή σχεδιάζουν να προχωρήσουν οι Εθνική, Alpha, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, Πειραιώς, Eurobank, Αγροτική. Με βάση τα πρόσθετα μέτρα, ο ελάχιστος δείκτης των τραπεζών αυτών με βάση το ακραίο σενάριο και με βάση τον πήχη στο 5%, κυμαίνεται από 6% (Αγροτική) έως 9,70% (Εθνική).

Οι κυπριακές τράπεζες που λειτουργούν στην Ελλάδα, για τις οποίες στοιχεία δίνει η κεντρική τράπεζα Κύπρου, επίσης στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων των stress tests, παρουσιάζοντας ελάχιστο δείκτη 5,30% η Marfin Popular Bank αν δεν ληφθούν τα πρόσθετα μέτρα και 5,60% αν ληφθούν υπόψιν και η Τράπεζα Κύπρου με δείκτη 6,20% χωρίς τη λήψη μέτρων και κεφαλαιακή επάρκεια 9,50% αν συμπεριληφθούν οι νέες πρωτοβουλίες ενίσχυσης κεφαλαίων.

ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, τα βασικά χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν την άσκηση σε σύγκριση με εκείνη που διενεργήθηκε πέρυσι είναι:

Πρώτον, το όριο αναφοράς διαμορφώθηκε σε 5% για τους σκοπούς της εφετινής άσκησης, έναντι 6% της περυσινής άσκησης.

Δεύτερον, εφέτος χρησιμοποιήθηκε ο ορισμός Core Tier ), έναντι Tier 1 της περυσινής άσκησης.

Τρίτον, το δυσμενές σενάριο αντανακλά ακραίους υποθετικούς κινδύνους (τύπου 'what if').

Τέταρτον, μία επιπλέον σημαντική διαφορά είναι ότι οι απαιτήσεις έναντι κεντρικών κυβερνήσεων που περιέχονται στο τραπεζικό χαρτοφυλάκιο των πιστωτικών ιδρυμάτων αντιμετωπίζονται με μεθοδολογία αντίστοιχη εκείνης των λοιπών δανειακών χαρτοφυλακίων που ενέχουν πιστωτικό κίνδυνο (επιχειρηματικά, στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια). Σημείο εκκίνησης απετέλεσαν τα στοιχεία ισολογισμού της 31.12.2010.

ΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ

Τράπεζα	(1) Δείκτης Core Tier 1 την 31.12.2012 (υπό το δυσμενές σενάριο)	(2) Δείκτης Core Tier 1 την 31.12.2012 (υπό το δυσμενές σενάριο, συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων μέτρων βελτίωσης του Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας)
Εθνική Τράπεζα	7,7%	9,7%
Alpha Bank	7,4%	8,2%
Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο	5,5%	7,1%
Τράπεζα Πειραιώς	5,3%	6,3%
Eurobank EFG	4,9%	7,6%
Αγροτική Τράπεζα	-0,8%	6,0%
Συνολικό πλεόνασμα κεφαλαίων έναντι του ορίου αναφοράς 5%	€2,44 δις ευρώ	€5,05 δις ευρώ

Στη στήλη 1 του πίνακα, ο δείκτης Core Tier 1 υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη μέτρα που έχουν ληφθεί έως 30.4.2011. Τα μέτρα αυτά αποτελούνται αποκλειστικά από εγκεκριμένες αυξήσεις κεφαλαίων, κρατικές ενισχύσεις και υποχρεωτικά σχέδια αναδιάρθρωσης εγκεκριμένα από την ΕΕ.

Στα αποτελέσματα που παρατίθενται στη στήλη 1 δεν λαμβάνονται υπόψη γενικές προβλέψεις που έχουν ήδη σχηματίσει οι τράπεζες και δράσεις που έλαβαν ή ανακοίνωσαν μετά τις 30 Απριλίου 2011.
Με βάση τα αποτελέσματα της άσκησης (στήλη 1 του πίνακα), συνολικά για τους 6 τραπεζικούς ομίλους στο τέλος του 2012 διαμορφώνεται καθαρό πλεόνασμα κεφαλαίων ύψους 2,44 δισ. ευρώ, έναντι του ποσού που αντιστοιχεί στο όριο 5% του δείκτη Core Tier 1.

Υπό το δυσμενές σενάριο, όταν δεν ληφθούν υπόψη τα πρόσθετα μέτρα, από τις 6 ελληνικές τράπεζες, οι τέσσερις βρίσκονται άνω του ορίου αναφοράς 5% (Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και Τράπεζα Πειραιώς), η μία βρίσκεται οριακά κάτω του ορίου αναφοράς 5% (EFG Eurobank) και μία βρίσκεται σημαντικά κάτω του ορίου 5% (ΑΤΕbank).

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΚΡΙΤΗΡΙΑ
Στη στήλη 2 δίνεται μία πιο αντιπροσωπευτική εικόνα της κεφαλαιακής θέσης των τραπεζών, καθώς ο δείκτης Core Tier 1 υπολογίζεται λαμβάνοντας επιπλέον υπόψη:

(α) Πρόσθετα μέτρα που ήδη υλοποιούνται ή έχουν δρομολογηθεί (π.χ. πωλήσεις ή απορροφήσεις θυγατρικών εταιρειών, έκδοση μετατρέψιμων ομολόγων, αποεπενδύσεις κ.λπ.), καθώς και

(β) Τις γενικές προβλέψεις που έχουν ήδη σχηματιστεί για κάλυψη μελλοντικών ζημιών.
Πράγματι, τα προαναφερθέντα πρόσθετα μέτρα αυξάνουν σε σημαντικό βαθμό τους Δείκτες Κεφαλαιακής Επάρκειας με αποτέλεσμα ο δείκτης Κύριων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων (Core Tier 1) όλων των ελληνικών τραπεζών να υπερβαίνει αισθητά το όριο αναφοράς 5%, ενώ το πλεόνασμα κεφαλαίων, συνολικά για τους έξι ομίλους, υπερδιπλασιάζεται σε 5,05 δισ. ευρώ.

Η ΑΤΕ
Ειδικότερα, η ΑΤΕbank έχει σχηματίσει σημαντικού ύψους γενικές προβλέψεις (750 εκατ. ευρώ), οι οποίες δεν έχουν συμπεριληφθεί στα αποτελέσματα που εμφανίζονται στη στήλη 1. Επιπρόσθετα, η γενική συνέλευση των μετόχων της έχει ήδη αποφασίσει την έκδοση μετατρέψιμου σε κοινές μετοχές ομολογιακού δανείου ύψους 235 εκατ. ευρώ. Οι ενέργειες αυτές διαμορφώνουν τον δείκτη της ΑΤΕbank σε 6% στο τέλος του 2012.

Η Eurobank
Όσον αφορά τη Eurobank, εάν ληφθούν υπόψη οι πρόσθετες ενέργειες που είτε έχουν υλοποιηθεί είτε έχουν σχεδιαστεί και γνωστοποιηθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος, η τράπεζα υπερβαίνει σημαντικά το όριο αναφοράς, καθώς ο δείκτης Core Tier 1 στο τέλος του 2012 διαμορφώνεται στο επίπεδο του 7,6%. Στις ενέργειες αυτές περιλαμβάνονται η απορρόφηση της εταιρείας χαρτοφυλακίου ΔΙΑΣ ΑΕ, η χρήση των γενικών προβλέψεων που έχει ήδη σχηματίσει η τράπεζα, η έκδοση μετατρέψιμου σε κοινές μετοχές ομολογιακού δανείου, η πώληση μεριδίου της θυγατρικής Eurobank Polbank στην Πολωνία και η διάθεση πλειοψηφικού μεριδίου της Eurobank Tekfen στην Τουρκία.

ΤΤ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Όπως φαίνεται στη στήλη 1 του επισυναπτόμενου πίνακα, ο δείκτης Κύριων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων για το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και την Τράπεζα Πειραιώς διαμορφώνεται μεταξύ 5% και 6%. Λαμβάνοντας όμως υπόψη ενέργειες που τα δύο πιστωτικά ιδρύματα έχουν ήδη υλοποιήσει ή δρομολογήσει, οι δείκτες Core Tier 1 διαμορφώνονται σε επίπεδα άνω του 6%.

Συγκεκριμένα, ο δείκτης Core Tier 1 του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου διαμορφώνεται υπό το δυσμενές σενάριο σε 7,1% στο τέλος του 2012, εάν ληφθούν υπόψη οι γενικές προβλέψεις που έχει ήδη σχηματίσει και η μείωση του χαρτοφυλακίου συναλλαγών που έχει ήδη πραγματοποιήσει.

Στην περίπτωση της Τράπεζας Πειραιώς, ο δείκτης Core Tier 1 διαμορφώνεται υπό το δυσμενές σενάριο σε 6,3% στο τέλος του 2012, εάν ληφθεί υπόψη η έκδοση μετατρέψιμου σε κοινές μετοχές ομολογιακού δανείου που έχει αποφασιστεί από τη γενική συνέλευση των μετόχων της και η ανακοινωθείσα από την τράπεζα πώληση της θυγατρικής της στην Αίγυπτο.
ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΑΝ...

Πώς ενισχύθηκαν οι τράπεζες
Εκ κατασκευής, μία άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων δεν αποβλέπει σε πρόγνωση αναμενόμενων γεγονότων, δεδομένου ότι τα δυσμενή σενάριά της έχουν σχεδιαστεί σκοπίμως ως υποθετικά σενάρια του τύπου «what-if». Συνεπώς, τα αποτελέσματα του δυσμενούς σεναρίου δεν απεικονίζουν την τρέχουσα κατάσταση ή πιθανές άμεσες κεφαλαιακές ανάγκες.

Τα θετικά αποτελέσματα οφείλονται στο γεγονός ότι οι τράπεζες ενίσχυσαν σε σημαντικό βαθμό τα ίδια κεφάλαιά τους την τελευταία διετία και με τις προτροπές της Τράπεζας της Ελλάδος. Η κεφαλαιακή αυτή ενίσχυση προήλθε και από στρατηγικές κινήσεις, από εσωτερική χρηματοδότηση, μη διανομή μερίσματος και έκδοση προνομιούχων μετοχών.
Η Τράπεζα της Ελλάδος θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και να διασφαλίζει ότι τα πιστωτικά ιδρύματα θα διατηρούν τα απαραίτητα κεφάλαια και θα λαμβάνουν όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα που αποβλέπουν στην ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια.

Στο πλαίσιο αυτό, με βάση το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του μνημονίου, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ζητήσει από τα πιστωτικά ιδρύματα να αναπτύξουν και να υλοποιήσουν μεσοπρόθεσμα σχέδια χρηματοδότησης, ενώ οφείλουν να διατηρούν τον δείκτη Core Tier 1 σε ελάχιστο επίπεδο 10% από τις αρχές του 2012.