Όλες οι αλλαγές σε φόρους, ΦΠΑ, αποδείξεις

Λιγότερες αποδείξεις θα χρειαστεί να συλλέξουν οι φορολογούμενοι για να κερδίσουν το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ, όπως προκύπτει από τις τελικές αποφάσεις του υπουργείου Οικονομικών για το φορολογικό νομοσχέδιο που κωδικοποιούνται σε 12σέλιδο κείμενο, το οποίο εστάλη για διαβούλευση στη Βουλή.


Παράλληλα, η κυβέρνηση επιβάλλει φόρους-φωτιά σε off shore εταιρίες (15%) και στην εκκλησιαστική περιουσία (20%), καθιερώνει ανώτατο συντελεστή 45% για εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ και φόρο κατοχής 5% για ακίνητη περιουσία άνω των 5 εκατ. ευρώ, ενώ θολό παραμένει ακόμα το τοπίο αναφορικά με τεκμήρια και ΦΠΑ.


"Παράταση" ενός έτους κερδίζουν από την άλλη πλευρά οι .... ....επαγγελματίες που φορολογούνταν μέχρι σήμερα με ειδικό τρόπο (τεκμαρτό εισόδημα). 
Συγκεκριμένα, ο λογιστικός προσδιορισμός για ταξί, φορτηγά, πωλητές λαϊκών αγορών, περιπτερούχους και επιχειρήσεις ενοικίασης δωματίων και κάμπινγκ θα καθιερωθεί από την 1η/1/2011 (και όχι από φέτος όπως σχεδιαζόταν αρχικά), αλλά οι συγκεκριμένοι κλάδοι θα υποχρεωθούν να εκδίδουν αποδείξεις παροχής υπηρεσιών από τη φετινή χρονιά.
Το τελικό νομοσχέδιο αναμένεται να συζητηθεί σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου την προσεχή Πέμπτη και εν συνεχεία θα κατατεθεί για άμεση ψήφιση από τη Βουλή.


Οι αλλαγές για τις αποδείξεις


Με βάση το τελικό σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να συλλέγουν αποδείξεις από 300 έως και 2.400 ευρώ λιγότερες σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό, όπου απαιτούνταν αποδείξεις ίσες με το 10% του εισοδήματος για εισόδημα έως 12.000 ευρώ και με το 30% για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ.


Τελικά, το υπουργείο Οικονομικών κατέληξε στην καθιέρωση κλιμακίων και στις απαιτούμενες αποδείξεις ως εξής:


• Για εισοδήματα έως 6.000 ευρώ δεν απαιτούνται καθόλου αποδείξεις.
• Για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ οι αποδείξεις θα είναι 10% επί του εισοδήματος.
• Για εισοδήματα πάνω από 12.000 ευρώ, αφού αφαιρεθούν τα πρώτα 12.000 ευρώ, όπου εξακολουθεί να ισχύει ο συντελεστής 10%, προβλέπεται συντελεστής 30%.
• Το ανώτατο όριο απαιτούμενων αποδείξεων φτάνει τα 12.000 ευρώ, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως αν κάποιος έχει συλλέξει περισσότερες αποδείξεις δεν μπορεί να τις υποβάλει στην εφορία.
• Με πλαφόν τα 15.000 ευρώ ατομικά ή 30.000 για οικογένεια, οι πρόσθετες αποδείξεις οδηγούν σε μπόνους αφορολόγητο, καθώς ο φορολογούμενος δικαιούται μείωση φόρου ίση με το 10% της διαφοράς μεταξύ του ποσού των απαιτούμενων για το αφορολόγητο δαπανών και αυτού των δηλουμένων. Με τον τρόπο αυτόν το μπόνους αφορολόγητο μπορεί να φτάσει τα 300 ευρώ. 
 • Στην αντίθετη περίπτωση, όπου υπολείπονται αποδείξεις των απαιτούμενων (για παράδειγμα, όπου απαιτούνται αποδείξεις 10.000 ευρώ και υποβάλλονται 7.000) επί της διαφοράς επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 10%.
• Στην εφορία περνάνε για το "χτίσιμο" του αφορολογήτου οι αποδείξεις από όλες τις κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών, εκτός εκείνων που αφορούν σε είδη μεγάλης αξίας που αποτελούν τεκμήριο ελάχιστου εισοδήματος (αυτοκίνητα, ακίνητα, δίδακτρα, σκάφη αναψυχής κ.λπ.), από τους λογαριασμούς για φως, νερό ,τηλέφωνο και από όσες υπηρεσίες αναγνωρίζονται ιδιαίτερα για μείωση του εισοδήματος ή έκπτωση από τον φόρο (ιατρικές δαπάνες, δαπάνες ενοικίων, ασφάλιστρα κ.λπ.).
Έτσι, ένας φορολογούμενος με εισόδημα 28.000 ευρώ θα χρειάζεται με το νέο σύστημα αποδείξεις 6.000 ευρώ (1.200 ευρώ για τα πρώτα 12.000 ευρώ και 4.800 ευρώ για τα υπόλοιπα 16.000 ευρώ όπου προβλέπεται το 30%), όταν με βάση τις αρχικές εξαγγελίες της κυβέρνησης ο ίδιος φορολογούμενος θα χρειαζόταν αποδείξεις αξίας 8.400 ευρώ.

Τεκμήρια και ΦΠΑ

Σε αντιδιαστολή με τις αποδείξεις, η κυβέρνηση κρατά ακόμα κλειστά τα χαρτιά της για τις κατηγορίες επαγγελματιών όπου επεκτείνεται ο ΦΠΑ αλλά και για την ακριβή μορφή των τεκμηρίων. Στο κείμενο που εστάλη στη Βουλή αναφέρεται για τον ΦΠΑ πως "προβλέπεται η επέκταση ΦΠΑ σε οικονομικές δραστηριότητες που σήμερα δεν καλύπτονται ή απαλλάσσονται και δεν προβλέπονται γι' αυτές εξαιρέσεις από την οδηγία της Ε.Ε. για τον ΦΠΑ". Αξίζει να σημειωθεί ότι από τη σχετική κοινοτική οδηγία εξαιρούνται του ΦΠΑ οι γιατροί, για παράδειγμα, αλλά όχι και οι τραπεζικές εργασίες στις οποίες επίσης σήμερα δεν επιβάλλεται ΦΠΑ, όπως και ασφαλιστικές εργασίες, ιδιωτικά θεραπευτήρια, συμβολαιογράφοι και βέβαια οι δικηγόροι που έχουν διαμηνύσει ότι η επιβολή ΦΠΑ αποτελεί αιτία πολέμου.


Για τα τεκμήρια το υπουργείο Οικονομικών προτείνει "τον προσδιορισμό του ελάχιστου φορολογητέου εισοδήματος με βάση υπηρεσίες και περιουσιακά στοιχεία που έχει στη κυριότητά του ή χρησιμοποιεί ο φορολογούμενος. 
Για τον προσδιορισμό του εισοδήματος θα λαμβάνονται υπόψη οι κατοικίες, τα αυτοκίνητα, σκάφη, εναέρια μέσα, πισίνες, δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων, οικιακές βοηθοί κ.ά.", χωρίς να έχουν ληφθεί ακόμα οι τελικές αποφάσεις για το ύψος των τεκμηρίων.


Για παράδειγμα, ενώ μέχρι προ ολίγων ημερών η ζυγαριά έγερνε προς την καθιέρωση τεκμηρίων με βάση τα τετραγωνικά των ακινήτων (ακόμα και για πρώτη κατοικία), τώρα εξετάζεται το ενδεχόμενο να λαμβάνεται υπ’ όψιν και η αντικειμενική αξία του ακινήτου.


Δεδομένο είναι πάντως πως στα τεκμήρια της νέας εποχής καταργούνται οι εξαιρέσεις για πρώτη κατοικία και αυτοκίνητα εργοστασιακής αξίας χαμηλότερης των 50.000 ευρώ, ενώ το άθροισμα των τεκμηρίων διαβίωσης θα προσδιορίζει το φορολογητέο εισόδημα στην περίπτωση όπου το δηλωθέν εισόδημα είναι χαμηλότερο.


Βιβλία εσόδων - εξόδων για όλους 


Ο λογιστικός προσδιορισμός με βάση βιβλία εσόδων - εξόδων και αποδείξεις πώλησης ή παροχής υπηρεσιών για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες καθιερώνεται από την 1η/1/2011.


Έτσι, τα εισοδήματα από ταξί, φορτηγά δημόσιας χρήσης, λεωφορεία ΚΤΕΛ, ενοικιαζόμενα δωμάτια, κάμπινγκ, μηχανικούς - αρχιτέκτονες, λιανοπωλητές, πρακτορεία ΠΡΟΠΟ, βενζινάδικα και περίπτερα  
θα φορολογούνται από του χρόνου με βάση τα βιβλία εσόδων -  εξόδων. 
Για φέτος, οι παραπάνω επαγγελματίες θα υποχρεωθούν να εκδίδουν αποδείξεις, όμως το εισόδημά τους θα προσδιοριστεί με τεκμαρτό τρόπο αλλά και με προσαυξήσεις σε σχέση με όσα ίσχυαν. Έτσι, για παράδειγμα, για οδηγό ταξί με άδεια 100% στο όνομά του το φορολογητέο εισόδημα από 16.000 ευρώ σχεδιάζεται -σύμφωνα με πληροφορίες- να αυξηθεί στα 24.000 - 25.000 ευρώ.

Μεταβιβάσεις και δωρεές

Επιβάλλεται φόρος 5% για τις δωρεές ακινήτων και 10% για τις δωρεές μετρητών προς ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και λοιπά πρόσωπα, που έως σήμερα ήταν απαλλασσόμενες.


Η ισχύουσα φορολογία μεταβίβασης ακινήτων εφαρμόζεται και κατά τη μεταβίβαση μετοχών ή εταιρικών μεριδίων εταιριών κατοχής και εκμετάλλευσης ακινήτων.

Φορολόγηση εξωχώριων εταιριών ακινήτων (offshore)

Αυξάνεται ο συντελεστής φορολόγησης ακινήτων στην ιδιοκτησία εξωχώριων εταιριών από 3% σε 15% ετησίως και καταργείται κάθε εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής φόρου. 

Ταυτόχρονα προσφέρεται προθεσμία για μεταβίβαση του ακινήτου σε φυσικό πρόσωπο με ευνοϊκούς όρους.

Τα κτηματολογικά γραφεία ή υποθηκοφυλακεία υποχρεούνται εντός έξι μηνών να ενημερώσουν την ΓΓΠΣ για όλα τα ακίνητα αρμοδιότητάς τους που αποτελούν ιδιοκτησία εξωχώριων εταιριών. Υποχρεούνται επίσης να κοινοποιούν στη ΓΓΠΣ κάθε νέα τέτοια εγγραφή ή άλλη μεταβολή στα αρχεία τους.


Παράλληλα ενεργοποιείται η Υπηρεσία Έρευνας και Ελέγχου Τιμών (ΥΠΕΕΤ) για τη συλλογή πληροφοριών για τις εταιρίες που βρίσκονται εγκατεστημένες σε προνομιακά φορολογικά καθεστώτα και εφαρμόζεται ενδελεχής έλεγχος επιχειρήσεων στις οποίες μέτοχος είναι εξωχώρια εταιρία.

Φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας

Η ακίνητη περιουσία της Εκκλησίας φορολογείται όπως και των άλλων ΝΠΔΔ κοινωφελούς σκοπού. Φορολογούνται με συντελεστή 20% τα έσοδα από την εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας της Εκκλησίας και των ιερών μονών, με συντελεστή 5% οι δωρεές ακινήτων και με 10% οι δωρεές μετρητών.

…και αναπτυξιακά κίνητρα

Αφορολόγητο επενδύσεων για νέους επιχειρηματίες, περιβαλλοντικά κίνητρα για ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, κίνητρα για έρευνα και κινηματογραφικές παραγωγές αλλά και κίνητρα για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας σε επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την κρίση και εμφανίζουν μείωση του τζίρου τους φέρνει ειδικό κεφάλαιο του νομοσχεδίου.


Με το νομοσχέδιο θα θεσπίζεται τριετές αφορολόγητο για δημιουργία και λειτουργία νέων επιχειρήσεων από άτομα έως 35 ετών.


Περιβαλλοντικά κίνητρα


Θεσπίζονται νέα κίνητρα με στόχο την περιβαλλοντική προστασία όπως φορολογικά κίνητρα για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων και για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των επιχειρήσεων. Επιπλέον, δίνονται κίνητρα και ελαφρύνσεις για την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος με ελαφρύνσεις για τη διατήρηση αδόμητης γης που είναι εντός σχεδίου σε πυκνοδομημένες περιοχές και για την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.

Κίνητρα για την έρευνα

Αύξηση εκπτώσεων στα φορολογητέα κέρδη για επιχειρήσεις που πραγματοποιούν δαπάνες σε τεχνολογική καινοτομία όπως ορίζονται σε απόφαση του υπουργού Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.


Το μέρος των κερδών που προέρχεται από την πώληση αγαθών, που ενσωματώνουν διεθνώς αναγνωρισμένη πατέντα της επιχείρησης, απαλλάσσεται φόρου για τρεις εταιρικές χρήσεις.

Κίνητρα για την κινηματογραφική παραγωγή

Παρέχεται έκπτωση φόρου σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα με βάση τις δαπάνες που προορίζονται για την παραγωγή κινηματογραφικού έργου μεγάλου μήκους.

Φορολογικά κίνητρα, επενδύσεις και διατήρηση θέσεων εργασίας

Με το νομοσχέδιο εισάγονται φοροαπαλλαγές για τη διατήρηση θέσεων εργασίας σε επιχειρήσεις με μείωση του κύκλου εργασιών.